Λίγα λόγια για τη μυθολογία και την ιστορία της περιοχής…
Η Σιθωνία πήρε το όνομά της από τον Σίθωνα, βασιλιά της Μακεδονίας και γιο του Ποσειδώνα (θεός της θάλασσας) και την Όσα. Η Σιθωνία κατοικούσε από τη Νεολιθική εποχή, γεγονός που βασίζεται σε αρχαιολογικά στοιχεία που βρέθηκαν στην Τορώνη. Από τον 10ο αιώνα μ.Χ., το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου ανήκε στα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Τα ψαροχώρια ιδρύθηκαν κατά τη διάρκεια του Μεσαίωνα – στα «μετόχια» (φεουδαρχικές εξαρτήσεις που ανήκουν στα μοναστήρια). Το 1922, πολλές πόλεις ιδρύονται στη Σιθωνία, αφού εγκαταστάθηκαν καταφύγια από τη Μικρά Ασία στην περιοχή
Ο Παρθενώνας
Ο «Παρθενώνας», ένας μοναδικός παραδοσιακός οικισμός, μόλις 5 χλμ. Από τον Νέο Μαρμαρά. Η αρχιτεκτονική του Παρθενώνα διατηρεί την ατμόσφαιρα του προηγούμενου αιώνα. Ο Παρθενώνας προστατεύεται από το κράτος και την ΕΕ νόμος καθώς θεωρείται παραδοσιακός οικισμός, που χρονολογείται από τη Βυζαντινή εποχή. Αποτελεί τη σωστή επιλογή για όσους επιθυμούν να εξερευνήσουν τις πλαγιές του Δραγκουδελή και να απολαύσουν το ευχάριστο κλίμα και την πανοραμική θέα. Ένας αυξανόμενος αριθμός ταξιδιωτών προσελκύεται από την ομορφιά του και, αυτές τις μέρες, οι επισκέπτες μπορούν να βρουν πολλά εστιατόρια και ξενώνες.
Μέχρι το 1970 αυτό το ορεινό χωριό είχε εγκαταλειφθεί από όλους τους κατοίκους του, οι οποίοι μετακόμισαν στον Νέο Μαρμαρά. Πιστεύεται ότι καταλαμβάνει τη θέση της αρχαίας Παρθενόπολης. Είναι κτισμένο στις πλαγιές του όρους Ίταμος, η κύρια ορεινή μάζα της Σιθωνίας, σε υψόμετρο 810μ. Τα τελευταία χρόνια το χωριό έχει αποκτήσει μια νέα μίσθωση ζωής. Πολλά από τα παλιά σπίτια έχουν ανακαινιστεί, διατηρώντας τον αρχικό χαρακτήρα του χωριού.
Αξιοθέατα
Νέος Μαρμαράς
- Τα δύο τοπικά Λαογραφικά και Πολιτιστικά Μουσεία Νέου Μαρμαρά και Παρθενώνα – Πολιτιστικό Κέντρο «Πασχαλάκειο» & Πολιτιστικό Κέντρο Παρθενώνα
- Αντίγραφο του σκάφους “Santala” στο κέντρο της πόλης
- Νησί Κέλυφος. Στα ρωμαϊκά χρόνια υπήρχε μια μικρή εγκατάσταση στη βορειοανατολική πλευρά του μικρού, πιθανώς στρατιωτική εγκατάσταση
- Η κύρια εκκλησία του Μαρμαρά «Παμεγίστων Ταξειαρχών»
- Η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου στον Παρθενώνα
- Η εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής και ο Νερόμυλος του «Κωνίστη»
- Το εκκλησάκι του «Προφήτη Ηλία» στην κορυφή του λόφου
- Το εκκλησάκι του Αγίου Αθανασίου στον Παρθενώνα
- Το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στην παραλία «Αζαπικό»
- Διάφορα «Μετόχια» (παραρτήματα μοναστηριών) όπως:
- «Αγία Κυριακή» στην περιοχή «Σιμινιτικό»
- Τα ερείπια του Μετόχι στην περιοχή «Τριπόταμος»
- Μετόχι της Μονής «Γρηγορίου»
Νικήτη
- Το παλιό τμήμα της Νικήτης, που περιέχει σπίτια που χτίστηκαν από το 1830 και μετά
- Η εκκλησία του Αγίου Νικήτα (1867)
- Το παλιό σχολείο (19ος αιώνας)
- Η εκκλησία του νεκροταφείου που χτίστηκε τον 16ο αιώνα
- Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Γεωργίου
- Η παλαιοχριστιανική βασιλική του Αγίου Σοφρονίου
- Τα παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Παύλο, τον Άγιο Παντελεήμονα και τον Άγιο Αθανάσιο
Τορώνη
- Στο ακρωτήρι της Λυκύθου βρισκόταν η δεύτερη ακρόπολη της Τορώνης, και τα ερείπια ενός βυζαντινού οχυρού είναι ακόμη ορατά, πιθανώς καταστράφηκαν κατά την οθωμανική κατοχή
- Ο παλαιοχριστιανικός ναός του Αγίου Αθανασίου, που χτίστηκε τον 5ο αιώνα
Το νεκροταφείο της Εποχής του Σιδήρου (11ος αιώνας π.Χ.), όπου έχουν ανασκαφεί 134 τάφοι και ήρθαν στο φως 500 πλήρως διατηρημένα αντικείμενα.
Πόρτο Κουφό
- Το Πόρτο Κουφό είναι το μεγαλύτερο και ασφαλέστερο φυσικό λιμάνι στην Ελλάδα και προσφέρει μια ήρεμη πρόσδεση για ψαρόβαρκες και σκάφη αναψυχής σε όλες τις καιρικές συνθήκες.
- Το νοτιότερο ακρωτήριο «Καρτάλια» της Σιθωνίας (πολύ επικίνδυνο για τους πλοηγούς-πολύ εντυπωσιακό ως τοπίο
- Η οχύρωση που κατασκευάστηκε από τους Γερμανούς κατά τη διάρκεια του Β ‘Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία διατηρεί επίσης τους υπόγειους θαλάμους και τις πλατφόρμες που έθεσαν τα πολυβόλα
- Το υποβρύχιο σπήλαιο «Erica» και το παλιό σιδερένιο τούρκικο ναυτικό ναυάγιο
Συκιά
- Η Συκιά είναι ένα από τα παλαιότερα χωριά της Χαλκιδικής, παλαιότερα ονόματα ως Λόγος, κάποτε ανήκε στη Μονή Μεγίστης Λαύρας.
- Η παλιά συνοικία της Συκιάς (19ος αιώνας)
- Η Εκκλησία του Αγίου Αθανασίου (1819)
- Τα ερείπια του παλιού σχολείου
- Στον κοντινό Λόφο του Κούκου βρίσκονται τα ερείπια κάστρου (11ος αιώνας π.Χ.)
- Οι ανεμόμυλοι στη μεγάλη αμμώδη παραλία της Συκιάς (19ος αιώνας)
- Τα ερείπια της εκκλησίας στην Επισκοπή
Σάρτη
- Χτίστηκε από πρόσφυγες από την Αφίσια, ένα νησί στη Θάλασσα του Μαρμαρά, στη Μικρά Ασία.
- Οι «μετόχι» της μονής Ξηροποτάμου (1867)
- Η παραλία «Καβουρότρυπες»
Βουρβουρού – Όρμος Παναγιάς
- Ο κόλπος του Κρυφτού (κρυμμένος κόλπος). Κρυμμένο στη βόρεια πλευρά του Διαπόρου, παλαιότερα ήταν ο παράδεισος των πειρατών.
- Ο ύφαλος της Βουρβουρούς, ένας μοναδικός για τον κοραλλιογενή ύφαλο στον ελληνικό θαλάσσιο κόσμο
- Το «Σινικό Τείχος» (Mega Tichos), μια μικρή χερσόνησος βόρεια της Βουρβουρού
- Ο Βυζαντινός Ναός αφιερωμένος στην Παναγία
Άγιος Νικόλαος
- Ο πύργος στην ακτή της μικρής χερσονήσου. Εδώ βρισκόταν ο προϊστορικός οικισμός Σίγγος και αργότερα στο μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Νικόλαο
- Ο λόφος Βέτρινο, με προϊστορική και αρχαία ακρόπολη
Το εκκλησάκι αφιερωμένο στον Άγιο Γεώργιο - Τα γραφικά πλακόστρωτα σοκάκια και τα παραδοσιακά σπίτια του 19ου αιώνα
Πυργαδίκια
- Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, που χρονολογείται από τον 17ο αιώνα, η οποία δίνει και το δεύτερο όνομα του χωριού
- Ο πύργος που χρονολογείται από τον 14ο αιώνα μ.Χ. στην περιοχή Κάμπος, που αποτελούσε μέρος του μοναστηριού
- Ερείπια βυζαντινού κάστρου ανάμεσα στα σπίτια του χωριού